Teunisbroodjes

Superfoods zijn 'in', oude granen herleven, kruidenmengsels voor je thee maak je zelf...

Uiteindelijk niets nieuws onder de zon: dit is een 'geneeskrachtig' broodje volgens 'n zeer oud concept.

Sinds ik het boekje Zalig gebakken van Marian Geurtsen in mijn bezit heb, raakte ik geïnteresseerd in de culinaire aspecten in het dagelijkse, katholieke leven. Vandaag is bijvoorbeeld de naamdag van Antonius Abt, hij was de eerste monnik. Na hem volgden er velen die hun leven in afzondering wilden wijden aan God. Antonius Abt overleed op 17 januari 356 n. Chr, nadat hij het grootste deel van zijn leven als kluizenaar in de woestijn had doorgebracht. Antonius Abt is onder andere de beschermheilige voor varkens, huisdieren, zwijnenhoeders en slagers. Men roept hem aan tegen de pest, (vee)ziekten en het Antoniusvuur. Dat laatste wordt ook wel ergotisme of kriebelziekte genoemd, veroorzaakt door het eten van met besmette rogge. Veel arme lieden, welke voornamelijk rogge aten, raakten verminkt en stierven.

beschermheilige Antonius Abt

Vele eeuwen later verdiepte boerenzoon Arnoldus Haesen zich in veeziektes in het Heuvelland van Limburg. Hij ging leven als kluizenaar in de Kluis Valkenburg op de Sjaasberg en interesseerde zich in kruidengeneeskunde zoals Abt Antonius dit ook had gedaan. Op zegeningsdagen kon men z’n veestapel laten zegenen door Haesen. Hierbij deelde hij aan de paarden, koeien en ander vee Teunisbroodjes uit. Deze waren gevuld met de heilzame kruiden, volgens de overlevering van Antonius Abt. Haesen had ze naar de beschermheilige vernoemd. De Teunisbroodjes raakten alom bekend en van heinde en verre maakten mensen gebruik van de hulp van Haesen.

Het originele recept voor de broodjes is niet bewaard gebleven. De laatste jaren zijn de paarden-zegeningen in ere hersteld. Mét Teunisbroodjes, volgens gereconstrueerd recept door Mia Raymakers-Brouns, natuurtherapeute. Paarden en huisdieren kunnen worden gezegend en krijgen zo'n broodje. 

Voorgaande zette me aan het denken: oude granen, geneeskrachtige kruiden... altijd goed! Ik dook in mijn keuken en ziehier mijn eigen versie van heilzame Teunisbroodjes. Het recept is maar voor 6 bollen, je kunt het gemakkelijk verdubbelen natuurlijk:

Voor het deeg: 125 gr sterke bloem*, 75 gr volkorenmeel, 50 gr roggemeel,  ca 150 gr water, 5 gr zout, 3 gr droge gist, (optioneel: 1 volle eetl. agavesiroop) Voor de vulling: 40 gr havervlokken (instant en anders van tevoren geweekt), 40 gr zonnebloempitten, 40 gr gedroogde appeltjes, 8 flinke gedroogde brandnetelblaadjes, 2 takjes rozemarijn, takje salie, 2 takjes oregano, aantal gedroogde goudsbloemetjes, ca. 1 theel. venkelzaad
Ter garnering: wat havervlokken

Voorbereiding: laat de appeltjes en zonnebloempitten even weken in warm water, laat uitlekken in een zeef. Hak of knip de kruiden fijn, gebruik de bloemblaadjes van de goudsbloem, niet de bloemhoofdjes. Kneus het venkelzaad. Maak een deeg van bloem, meel, siroop, lauwwarm water, zout en gist. Voeg evt. iets water toe wanneer het deeg nog wat droog is. Kneed tot het een mooi elastisch deeg geworden is, dan de vulling toevoegen, deze er goed door kneden. Vorm een mooie bal van het deeg, laat afgedekt in een ingevette kom, ca. 1,5 uur rijzen, op een warme plek (liefst zo'n 26-28 °C) 

Wanneer het deeg in volume verdubbeld is, het deeg op een met bloem bestoven werkblad voorzichtig uitrollen tot een rechte lap. Rol deze lap op, steek er 6 deegstukjes van. Laat de deegstukjes afgedekt zo'n 20 min. rusten. Vet een bakplaat in, bestuif met bloem. Vorm bolletjes van de deegstukjes, probeer ze zo te vormen dat ze een mooi 'strak huidje' hebben. Maak de bovenkant van zo'n bolletje iets vochtig met natte hand en dip 'm even in een bakje havervlokken. Laat afgedekt nog eens 60 min rijzen, tot ze bijna in volume verdubbeld zijn. Verwarm de oven tijdig voor op 200 °C. Kerf met een scherp mesje de hoofdletter T in ieder bolletje. Bak de bollen in ca. 25 min. goudbruin. 

Het is een heerlijk voedzaam broodje geworden. De verschillende smaken doen het goed. Het zoete van de appeltjes en venkel combineert mooi met de hartige kruiden.

De granen en kruiden die verwerkt zijn in dit recept, worden ook wel in weidemengsels of als toevoeging op het paardenmenu gebruikt. Venkel, salie, goudsbloem zijn goed voor huid en spijsvertering. Oregano en brandnetel zijn zuiverend en ontstekingsremmend. Oregano is goed voor je immuunsysteem en brandnetel bevat veel ijzer en mineralen.

* Om brood te bakken gebruik je bloem van harde tarwe. Dit heeft een goede kwaliteit eiwit en een eiwitpercentage van 12% of meer. (11-12%= laag en 13% en meer= hoog) Wil je 'n meer volkoren broodje? Dat kan natuurlijk, je kunt meer volkorenmeel gebruiken ipv bloem. Of spelt gebruiken. Gebruik dan iets meer water voor het deeg. Het broodje zal iets minder rijzen, maar zeker smaakvol zijn.